Spacerniak

Wynik mojego eksperymentu – znajdź w domu rzeczy, które są z Tobą „od zawsze” – wypadł naprawdę zaskakująco. Nie przypuszczałam, że jest ich tak mało. Fakt, część została u mamy, dużo rzeczy musiałam dokupić, wyprowadzając się od niej, parę rzeczy pewnie przeoczyłam, ale i tak… Rzeczy w moim życiu pojawiają się i znikają. Owszem, sporo z nich jest ze mną od dawna, ale nie od czasów dzieciństwa lub czasów sprzed moich narodzin.

A jest ich – no właśnie – dużo czy mało? Gdy kilka lat temu przeprowadzałam się z Mokotowa na Żoliborz, przyjaciel, czerwony na twarzy od „zawijania w sreberka” moich licznych bibelotów, był zszokowany ich ilością. Ostatecznie jednak wszystkie bez problemu mieściły się w jednym pokoju z kuchnią (obecnie w dwóch). A przewieźć się dały jedną niedużą furgonetką. Ciuchy zajmują dwie nieduże, jednodrzwiowe szafy, jedną komodę i parę szuflad w innych miejscach. Najwięcej miejsca zajmują książki, ale ich też nie ma tak znów dużo. Sporo roślinek. Trochę wspomnianych bibelotów, trochę efektów moich zbierackich skłonności (kamyczki, muszelki). Parę garnków i innych niezbędnych utensyliów kuchennych i innych, „gospodarczych”. Wszystko.

Nie wiem więc, skąd u mnie ciągłe przekonanie (nasilające się podczas sprzątania), że mam tych rzeczy za dużo. Gdyby było to łatwe do zrobienia (a nie jest), pozbyłabym się połowy z nich. Jednocześnie, będąc w sklepie czy na targu (zwłaszcza staroci), najchętniej kupiłabym co najmniej połowę asortymentu (choć z reguły, na szczęście, tego nie robię). Miotam się między ascetycznym pustelnikiem a niepohamowanym konsumpcjonistą. Coś w rodzaju bulimii, tyle że miejsce jedzenia zajmują u mnie przedmioty niejadalne. Coś jest ze mną nie tak?

Sprawę trochę wyjaśniła mi książka Tary Button „Masz wszystko, czego potrzebujesz”. Za moje ciągoty do kupowania odpowiedzialne są koncerny i zatrudniane przez nie sztaby marketingowców i speców od reklamy, wykorzystujące wszystkie możliwe sztuczki psychologiczne, które mogą skłonić mnie do kupowania, kupowania, kupowania… Czasem zresztą uciekają się do bardziej radykalnych metod, czyli tzw. planowego postarzania produktów lub zamaskowanego postarzania, tj. projektowania ich tak, by utrudnić lub wręcz uniemożliwić naprawę. W pierwszej części książki autorka szczegółowo opisuje te praktyki, wspierając się wieloma wynikami badań, a w drugiej radzi, jak się im przeciwstawiać. Jest to więc po części książka publicystyczna, poradnik psychologiczny i w końcu poradnik praktyczny, z którego można dowiedzieć się, jak dbać o pralkę czy o ubrania z kaszmiru, żeby służyły nam dłużej.

W książce jest też część praktyczna, ćwiczeniowa. Czytelnik może poćwiczyć na sobie – dowiedzieć się, co jest dla niego naprawdę ważne w życiu albo jaki ma styl ubierania się. Niektóre ćwiczenia wymagają jedynie kartki papieru, ołówka i chwili zastanowienia, inne – wywalenia z szaf i przejrzenia wszystkich ubrań i butów. Mnie spodobało się jedno ćwiczenie: napisz własną reklamę – czegoś niematerialnego, co ma dla ciebie dużą wartość. Zabawiłam się w copywritera i napisałam reklamę przyjaciela:

Przyjaciel – antydepresant, painkiller, środek uspokajający, preparat pobudzający i zwiększający kreatywność, suplement wspomagający wszystkie zmysły i lek na ból dupy w jednym.

Wszystko napisane jest lekkim, dowcipnym językiem. Na koniec cytacik z pierwszego rozdziału:

Rajstopy mojej babci mogły przetrwać wieczność. Były tak mocne, że z powodzeniem można było używać ich do holowania auta. Babcia miała dwie pary, które nosiła i prała na zmianę. Niestety, później przemysłowcy postanowili zmienić technologię ich produkcji, i to wcale nie na lepsze. W efekcie, kiedy ja sięgam po rajstopy, czuję się tak, jakbym grała w rosyjską ruletkę. Nigdy nie mam pewności, czy nie skończę z dziurą jeszcze przed południem.

Byłem na trzech wojnach i swego czasu naoglądałem się zabijania. Ale ta nowa banda, która przejmuje władzę, to najbardziej wyrachowane, najpodlejsze dranie, jakich widziałem, i szczerze mówiąc, śmiertelnie mnie przerażają. Niech pani zapamięta moje słowa, jak tylko uda im się pozbyć nas, starej wiary, zastąpią nas ślicznymi młodymi mężczyznami i kobietami, jak pani sama, którzy będą za nich odwalać brudną robotę. Będą sprzedawać swoje śmieci i dławić wszystkich, chowając się za drzwiami swoich gabinetów, zarabiając miliony i śmiejąc się z nas, kiedy cały kraj będzie się rozpadał! (Howard Kingsley, Stary Dziennikarz Telewizyjny)

Zamknięci w wariatkowie czy nie, wszyscy jesteśmy szaleni. Ale przynajmniej ci w zamknięciu są obserwowani. To już coś. Trzeba się niepokoić tymi, którzy są na wolności, którzy konstruują bomby, które mogłyby z osiem razy wysadzić cały świat w powietrze. Jeżeli to nie jest wystarczającym powodem do zamknięcia w szpitalu psychiatrycznym, to nie wiem, co jest. (Tennessee Williams, pisarz)

James miał kompletny mętlik w głowie. Dopiero co przyjechał z Francji, podobnie jak ojciec uczył się w najbardziej ortodoksyjnych szkołach katolickich i wychowano go w przekonaniu, że kłamstwo jest grzechem przeciwko Bogu. Nie powiedziano mu, co oznacza litera M koło nazwiska, że okaże się najważniejszą cechą jego osoby. Nie rozumiał, że w Ameryce jedna szesnasta krwi murzyńskiej eliminuje całą białą krew i w obliczu prawa robi z ciebie Murzyna. Jak można to było rozumieć? (James Le Guarde, lekarz, „biały Murzyn”)

Och, słoneczko, powodów mogło być sto. Może kogoś poznała, a może po prostu doszła do punktu krytycznego, żyjąc na co dzień w takim stresie. Wiesz, każdy inaczej radzi sobie ze stresem. Ale bardzo prawdopodobne, że nagromadził się przez lata i w końcu nie mogła już znieść presji, któregoś dnia miała coś w rodzaju załamania nerwowego i straciła kontakt z rzeczywistością. Mówiąc po prostu, któregoś dnia się urwała. Ciągle się słyszy o takich rzeczach. Ludzie wychodzą do sklepu i już nie wracają, po prostu znikają z powierzchni ziemi. (Doktor Diggers, psychiatra)

Tak jak to przewidział Howard Kingsley, dzienniki telewizyjne zaczęły podawać informacje, jakich jeszcze pięć lat wcześniej w ogóle nie brano by pod uwagę. Biznes informacyjny ogarnęła taka gorączka, że ludzkie istoty zaczęły masowo polować na inne ludzkie istoty. Talk-showy oferowały pieniądze każdemu, kto zgodził się przyjść i opowiedzieć o swym życiu seksualnym lub odbyć rodzinną wolną amerykankę. Ten kres prywatności wyraźnie wskazywał, czyje czasy nadeszły. Naświetlanie najgorszych ludzkich zachowań stało się wielkim biznesem, a im więcej programów walczyło o popularność, tym bliżej dna upadały.

Cytaty z książki Fannie Flagg „Witaj na świecie, Maleńka”.

Akcja powieści toczy się w Ameryce lat 70-tych, z licznymi retrospekcjami. Główna bohaterka, Maleńka, to robiąca karierę w mediach młoda dziennikarka, która wycofuje się z wyścigu szczurów, by wieść spokojne życie na amerykańskiej, idyllicznej prowincji, nieskażonej wielkomiejskim zepsuciem. Bajeczka dla grzecznych dziewczynek, choć – jak wskazują powyższe wyimki – sporo w niej trafnych obserwacji. No i dowiedziałam się, jak mało wiem o segregacji rasowej w Stanach w czasach jeszcze niedawnych. O „białych Murzynach”, ukrywających się „po drugiej stronie” na przykład. Nie miałam o tym pojęcia.

***

Wpis w ramach utrzymywania kontaktu z rzeczywistością.