Spacerniak

Nowe Miasto w detalach

Nowe Miasto w Warszawie (tak jak i Stare) wszyscy z grubsza znają, więc wczoraj, przechadzając się po nim, skupiłam się na detalach, na które nie zawsze zwraca się uwagę. Dzień był pochmurny i deszczowy, więc ludzi było mało. A lubię spacery po pustych ulicach.

„Murarzom Warszawy” – malowidło na kamienicy na ul. Freta.

Freski nad wejściem do Teatru WARSawy (dawnego kina Wars).

Pelikan na kamienicy na Rynku Nowego Miasta.

Maria Curie-Skłodowska w oknie swojego domu (obecnie muzeum)…

…i na skarpie wiślanej – ze „swoim” pierwiastkiem, polonem (liczba atomowa 84).

Polon jest silnie radioaktywnym, srebrzystoszarym metalem. Występuje w skorupie ziemskiej w śladowych ilościach w rudach uranu oraz jako tlenek. Jest silnie toksyczny (ok. 50 000 razy bardziej trujący niż cyjanowodór). Wysokie stężenie jego izotopu stwierdzono w organizmie Aleksandra Litwinienki, otrutego w 2006 r. w Londynie poprzez podanie mu herbaty z jego solą. (Za Wikipedią). Skłodowska raczej nie byłaby zachwycona takim zastosowaniem swojego odkrycia…

Kościół Nawiedzenia NMP – jeden z najstarszych gotyckich kościołów w Warszawie, z 1411 r. (zburzony w czasie II wojny światowej i odbudowany).

Prawdopodobnie najkrótsza ulica w Polsce (22 m). Wytyczona w 1770 r. Nazwa pochodzi od rodziny Samborskich, warszawskich mieszczan, właścicieli okolicznych gruntów. Nie przynależy do niej żaden budynek, a jedynymi obiektami na niej są tablice ogłoszeniowe (ustawione chyba tylko po to, żeby można się było po niej „poprzechadzać”, bo prowadzi donikąd).

Wietrznia

Explore some geology – do the ophiolite trail or the volcano trail. Did you know Shetland is recognised as a „GeoPark”?

Aby poeksplorować trochę geologii udaliśmy się z przyjacielem 177 km od Warszawy, do Kielc. Tam mamy polski GeoPark, czyli m.in. rezerwat przyrody nieożywionej Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego, mieszczący się w dawnych kamieniołomach. Obok niego znajduje się Centrum Geoedukacji z ciekawą wystawą i małym kinem oraz ścieżką edukacyjną na dachu.

W rezerwacie odsłonięte są wapienie i dolomity z dewonu, sprzed 365-386 mln lat, czyli baaardzo stare. Można tam znaleźć skamieniałości koralowców, stromatoporów, liliowców, ramienionogów i ślimaków, a także łodzików, trylobitów i szczątków ryb pancernych oraz rekinów z pradawnych mórz. Niestety nam nie udało się żadnych znaleźć, mimo że intensywnie szukaliśmy. Musiała nam więc wystarczyć świadomość, że chodzimy po skałach, w których one gdzieś tam są. Same skały również są ciekawe, występują w nich kalcyt, kwarc, piryt, galena i malachit. Obserwować można zjawiska krasowe i tektoniczne, a także schroniska skalne i jaskinie. Imponujące wrażenie robi także samo wyrobisko, które można oglądać ze ścieżki wokół niego, ze skrajów stromych zboczy. Większość jest niczym niezabezpieczona, więc trzeba bardzo uważać. Pogodę mieliśmy piękną, a żółcące się i czerwieniejące liście drzew pięknie komponowały się z różnobarwnymi skałami.

Zaczęliśmy od wystawy (wstęp darmowy) w GeoParku, gdzie w półmroku i wśród odgłosów oceanu można pooglądać dawno wymarłe stwory.

Żeby chwilę odpocząć, zasiedliśmy w Kapsule Czasu, czyli malutkim kinie, aby obejrzeć sobie historię Ziemi od jej powstania aż po pojawienie się człowieka. Odpocząć nie pozwoliły nam jednak wierzgające fotele, bo okazało się, że formuła 5D obejmuje także tego typu atrakcje : ).

Pierwsze tetrapody, czyli zwierzęta, które jako pierwsze wyszły na ląd, można oglądać także na dachu budynku.

Powyginane na skutek ruchów tektonicznych skały.

Mieliśmy w planach jeszcze drugi, mniejszy kielecki rezerwat – Kadzielnię, ale spędziliśmy tyle czasu na Wietrzni, że już nie mieliśmy na to ani czasu, ani siły. (Pobiłam swój spacerowy rekord – przeszłam ponad 10 km). Podobało nam się jednak tak bardzo, że na pewno tam jeszcze wrócimy.

Boernerowo

Czyli Stare Bemowo. Powstałe w latach 20-tych jako Osiedle Łączności dla pracowników Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej wybudowanej w pobliskim lesie. Samo osiedle jest również zalesione i składa się w dużej części z drewnianych domów, w większości bardzo dobrze utrzymanych. Cisza tu i spokój, zupełnie nie czuje się obecności w pobliżu wielkich bemowskich blokowisk. Czuje się za to obecność lotniska Bemowo, bo zaraz za płotem startują i lądują małe samoloty. Ale ruch nie jest duży. W głąb osiedla dojeżdża tramwaj – co rzadkie – jednotorową linią.

Drewniana kładka dla pieszych w Parku Leśnym Bemowo.

Wyjście na polankę, na której można odpocząć.

Pomnik założyciela osiedla, Ignacego Boernera, ministra Poczty i Telegrafów.

W lesie poszukać można pomnikowej sosny zwyczajnej.

Ja znalazłam.

Drewnianych domków nie trzeba szukać, jest ich tu pełno.

Ogródek

Tym razem miejski. Natknęłam się na niego przypadkiem, spacerując po okolicach Fortu Bema. Byłam tu już w marcu, ale tylko na terenach samego fortu i na przedwojennym, niszczejącym osiedlu oficerskich dworków i willi na ul. Waldorffa. Wokół fortu widziałam wtedy jednak również intrygujące tereny zielone, więc dzisiaj postanowiłam je – z przeproszeniem – spenetrować.

Ruszyłam starą, brukowaną drogą, która w pewnym momencie zamieniła się w mały wąwóz.

Gdy byłam tu w marcu, fosa była jeszcze skuta lodem, dzisiaj można wynająć kajak i sobie popływać.

A oto i wspomniany na wstępie ogródek społecznościowy.

Napis na tym głosi, że „kompost dojrzewa. Świeże dostawy kuchennych odpadków wrzucamy do skrzyni obok”. Zajrzałam do tej drugiej skrzyni, trochę odpadków faktycznie w niej było, choć nie za dużo.

Ogródek jest trochę zaniedbany, widać, że zapał domorosłych ogrodników trochę już osłabł. No cóż, przy ogródku trzeba się nazapieprzać, i to nie jednorazowo, ale regularnie. „Same rosną” tylko chwasty :). Ale pomysł sam w sobie fajny.

Cmentarz na Wólce

Żoliborz ma Cmentarz Wojskowy na Powązkach, Bielany mają Cmentarz Komunalny Północny. Jeden z największych w Polsce i Europie – 143 ha, 800 „miejsc grzebalnych”, ok. 180 000 pochowanych ludzi. Zwykłych ludzi na ogół, nie ma tu zbyt wielu sławnych nieboszczyków. Właściwie nie sposób tu przyjść i nie natknąć się na jakiś pogrzeb. Oprócz grobów szaraczków jest tu kilka kwater i mogił zbiorowych – kwatera wojenna żołnierzy niemieckich, kwatera żołnierzy AK i dwie mogiły zbiorowe ofiar katastrof lotniczych.

Fragment kwatery żołnierzy niemieckich z lat 1939-45.

Utworzona w ramach pojednania polsko-niemieckiego w 1991 r. Związane z nią są pewne kontrowersje w związku z pojawieniem się na tablicach nazwisk zbrodniarzy wojennych czy żołnierzy Wehrmachtu i SS-manów poległych podczas tłumienia Powstania Warszawskiego.

Na drugim końcu cmentarza znajdują się mogiły żołnierzy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK „Jodła”.

Mogiła zbiorowa ofiar katastrofy lotniczej na Okęciu w 1980 r. , w której zginęła m.in. Anna Jantar (pochowana jednak na Cmentarzu Wawrzyszewskim).

Mogiła ofiar katastrofy lotniczej w Lesie Kabackim z 1987 r. – największej w historii polskiego lotnictwa (183 ofiary).

…”Życie z myślami, ciężkimi jak kamień, zawiłymi jak wersety biblii zaczęło się i trwa niewidzialnie jak czas…”

„Wszystko jest poezja” – czyli skromny (ale jak widać nie zapomniany) grób Stachury.

Grób dziadka, ojca mamy, jest jedynie symboliczny, bo nie wiemy, ani kiedy, ani gdzie, ani jak zginął. Prawdopodobnie, jak głosi napis, w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, bo tam ślad po nim się urywa, ale pewności nie mamy, bo w 2006 r., gdy pojechaliśmy z mamą i bratem na poszukiwania śladów dziadka do muzeum w Sztutowie, miła pani kustosz w wielkiej księdze z listą więźniów znalazła jedynie nazwisko jego brata (a Niemcy zabrali ich razem). Być może więc dziadek w ogóle tam nie dotarł. Babcia zaraz po wojnie szukała go przez Czerwony Krzyż, ale bezskutecznie. Jak wielu innych, pochłonęła go wojenna zawierucha.

Nowe Miasto

Kilka impresji z części zachodniej Nowego Miasta.

Portret Władysława Skoczylasa, twórcy polskiej szkoły drzeworytu na kamienicy przy ul. Freta 39.

Kamienica przy ul. Freta 53/55, w której miał swoją pracownię malarz i fotografik Andrzej Dłużniewski. W tle kościół św. Franciszka.

Radiowo

Po krótkiej przerwie w nadawaniu spowodowanej przeziębieniem i usterką Internetu – przedwieczorny spacer po Radiowie.

Jedno z większych osiedli Bielan (dawniej wsi), jednak znacząca część zabudowy skupiona jest, podobnie jak na Wólce Węglowej, wzdłuż jednej ulicy, Arkuszowej. Pozostałą część osiedla zajmuje las oraz tereny przemysłowe. Nazwa Radiowo pochodzi od wybudowanej przed wojną (i zburzonej w jej trakcie) Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej na Bemowie. Dawna nazwa wsi to Gać. Osiedle trochę zapomniane, słychać o nim od czasu do czasu jedynie przy okazji protestów mieszkańców przeciwko znajdującemu się na jego terenach wysypisku śmieci i towarzyszącemu mu „zapachowi” z kompostowni odpadów (przy Arkuszowej można zobaczyć stosowne transparenty). Ja żadnych nieprzyjemnych woni nie czułam, ale może to z powodu kataru, albo wczoraj akurat nic nie kompostowali. Innych „atrakcji” tu niewiele, napotkałam tylko kilka starych chałup i dwie kapliczki. Reszta budynków to typowa zabudowa podmiejska.

Trochę zasłonięta przez drzewo, ale to najlepsze ujęcie, jakie udało mi się zrobić z ulicy. Widać też tory kolejowe z huty. Tej góry nie zamierzam zdobywać 🙂 (zresztą nie należy do Korony Warszawy, znajduje się już w gminie Stare Babice).

Szkoda, że zasłonięta przez siatkę, płot i tuje, ale widać chociaż ładny, koronkowy „szlaczek” nad oknem.

Nie tak zadbana, za to z brzózką i pieskiem.

Oba domostwa wyglądają na zamieszkane, a jesteśmy w Warszawie. Fajnie się pozachwycać starociami, ale warunki mieszkaniowe nadają się pewnie do programu „Nasz nowy dom”. Idąc ulicą, szłam jakiś czas za babuleńką z wózeczkiem, wracającą z Netto, która skierowała swe starcze kroki do podobnie wyglądającej chałupki.

Koneser

Spóźniłam się na wystawę Beksińskiego (zabrakło biletów), ale zdążyłam na wystawę Banksy’ego, chyba jeszcze lepszą, w praskim Koneserze, czyli centrum handlowo-kulturalnym w dawnej wytwórni wódek. Miejsce drogie i snobistyczne, ale wystawy świetne.

Na początek trochę zaangażowanej polityki, czyli Banksy i jego prowokacje oraz instalacje:

Save or Delete – kampania Greenpeace wycofana na skutek działań prawnych Disney’a.

Małpi parlament, czyli „you used to laugh, but now we are in charge”. (Instalacja multimedialna, z podkładem muzyczno-słownym).

…i trochę pandemicznego humoru:

Wyjście z wystawy nawiązujące do słynnej akcji Banksy’ego na licytacji jednego z jego obrazów w domu aukcyjnym Sotheby’s.

Można też obejrzeć filmik z przygotowań do akcji i jej przebiegu.

Okolice Konesera, czyli Szmulki i Stara Praga są mi ~~znane~~ bliskie, bo tu się urodziłam.

Fragment bruku z torami tramwajowymi (nieużywanymi), do których mam taką słabość.

Najbardziej reprezentacyjna, bo przy Koneserze. Bardzo ładnie zachowana, z firaneczką i plastikowymi kwiatkami, wszystko jak trzeba.

Trochę mniej reprezentacyjna praska brama.

Ale też taka jak trzeba. Może śmiało konkurować z łódzkimi.

To już nie Praga, tylko Beksiński (wystawa plenerowa grafik komputerowych).

Ale wpisuje się w klimat.

Gdy wychodziłam z wystawy, zaczepiła mnie ankieterka z badaniem na temat Konesera. Odpowiedziałam na kilka pytań i w nagrodę dostałam grę „Pragle”.

Gra jak gra, można pograć (jak ma się z kim), można ułożyć układankę, ale mnie najbardziej spodobała się instrukcja do niej.

Jest cerkiew, jest Różyc, jest ZOO, kino „Praha” jest i praskie kapliczki są, są rzemieślnicy, katedra św. Floriana, a także pyzy gorące, flaki i kaszkiety. I wiele innych. Spacerowy „gotowiec”.

I już zupełnie na zakończenie mój domowy Banksy, czyli płyta zespołu Blur z jego muralem na okładce.

Plac Krasińskich

Dzisiaj tylko króciutka przechadzka po Pl. Krasińskich i okolicach.

Inny – na tle Biblioteki Narodowej w Pałacu Krasińskich.

We wszystkich sprawach powinna mieć pierwszeństwo zasada sprawiedliwości i słuszności nad zasadą ścisłego prawa.

Prawda, że mądre? Szkoda tylko, że tak często się o tym zapomina. A niektórym politykom z prawniczym wykształceniem to wyleciały z głowy chyba wszystkie te sentencje. Sugeruję spacerek pod gmach sądu i poczytanie (ze zrozumieniem).

Bałam się podejść bliżej, bo dostępu do nich bronił szlaban i groźnie wyglądająca Pani w Mundurze. Gdzieś w czeluściach komputera mam ich lepsze zdjęcie, zrobione w czasach, gdy budynek Sądu Najwyższego nie był jeszcze tak pilnie chroniony. Widać na nim, że trzy bidule (Wiara, Nadzieja i Miłość) stoją bosymi nogami w wodzie. Nie wiem, dlaczego architekt tak je potraktował, muszą być wiecznie przeziębione.

A to już Kamienica Pod Samsonem na ul. Freta 5.

Z Samsonem we własnej osobie, pokonującym lwa gołymi rękoma.

Trochę, hmm… przygniatający.

Fort Bielany

Make a list of broch sites you’d like to visit and tick one off the list.

Zaniedbałam trochę moje „receptury od natury”, więc dzisiaj wybrałam się do lasu. Północna część Lasu Bielańskiego na Bielanach, za ul. Dewajtis, nie wyróżnia się niczym szczególnym, a za jego północną granicą leżą tereny rekreacyjne oraz jeden z bielańskich fortów pierścienia zewnętrznego. Właściwie nie tyle fort, lecz to, co z niego pozostało. A zostało niewiele. O tym, że znalazłam się na jego terenie, wiedziałam głównie z GPS-u w komórce i z tego, co wiedziałam z Internetu. Inaczej nigdy bym się nie domyśliła, że jestem na terenie jakiejś twierdzy. Zostały po niej tylko ziemne wały i gdzieniegdzie porozrzucane cegły. Chodzi się w górę i w dół. Można też wejść na tutejszą niewielką górkę, czyli Bochenek (co też zrobiłam).

Na polankach, na drewnianych ławach pod daszkami rozsiadła się dzisiaj młodzież szkolna, świętując piwkiem i papieroskiem ostatni dzień wolności. Ominęłam towarzystwo szerokim łukiem i powędrowałam dalej.

Pachnie zbutwiałym drewnem, pachnie grzybami.

Prawdopodobnie. (Mam niewielki katar).