Modi

On monday, December 3, 1917 a group of invited guests gathered in Berthe Weill’s gallery for the opening of Modigliani exhibition. It was the 33-year-old artist’s first one man show and would remain the only one in his lifetime. […] It was Modigliani’s bad luck that exactly opposite the gallery lay a police station, where the reason for the ever-increasing stream of visitors to the gallery was quickly noticed. Not only were a number of large-format nude paintings hung in the gallery rooms; for publicity purposes, one of Modigliani’s elegant nudes had also been placed in the window. […] This caused a small scandal which ended with the show being banned. Berthe Weill was called in to see the commissioner. […] „‚You wanted to see me?’ – ‚Yes; I order you to take down all that filth.’ […] ‚What is so bad about the nudes?’ – ‚Those naked women! (…) They have pubic hair.’ […] ‚If my orders are not carried out immediately, I will have everything seized by a squad of policemen.’ What an idyll (…) Each policeman in the squad with a naked Modigliani beauty in his arms (…) I closed the gallery and the invited guests helped me to take down the paintings.”

Doris Krystof, „Amedeo Modigliani 1884-1920; The Poetry of Seeing”: Taschen GmbH, 2017

Tak oto, z powodu włosów łonowych, zakończyła się jedyna indywidualna wystawa Modiglianiego (za jego życia). Dzisiaj jego akty są „najczęściej recenzowaną i obsypywaną pochwałami częścią jego dorobku” (Wikipedia), a jeden z nich został niedawno sprzedany za ponad 157 mln dolarów. Mnie bardziej podobają się jego portrety z ostatnich lat życia, te melancholijne, długoszyje, z tajemniczymi, pustymi, migdałowymi oczami. „Happiness is an angel with a serious face” – napisał artysta do Paula Alexandre’a. Zgadzam się, szczęście nie musi, a nawet nie powinno być głupkowato uśmiechnięte czy roześmiane.

Lunia Czechowska była żoną Kazimierza Czechowskiego, polskigo socjalisty, anarchisty i w końcu bolszewika, który z kolei był przyjacielem Leopolda Zborowskiego, marszanda Modiglianiego. Filiżanka do espresso – prezent od Byłego – jest tylko stylizowana na twórczości słynnego Włocha.