Niegdyś sztandarowa fabryka robotniczej Woli, dzisiaj sztandarowe centrum biznesowo-handlowo-usługowo-rozrywkowe wolskiego city, na Mirowie. Udałam się tam trochę służbowo, ale nie omieszkałam cyknąć paru fotek.
Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych „Norblin, Bracia Buch i T. Werner” powstało w 1820 r. (ówcześnie pod nazwą „Norblin i spółka”) i pod różnymi nazwami, adresami i po licznych zmianach profilu produkcji fabryka działała aż do upadku na początku XXI w. Początkowo był to zakład brązowniczy produkujący świeczniki, wazony, ozdoby stołowe i sprzęt do gotowania. Przedsiębiorstwo szybko się rozwijało, przedsiębiorczy fabrykanci łączyli i wykupywali kolejne zakłady, rozszerzając produkcję o wyroby srebrne, cynowe i platerowane. Wykupywano akcje, unowocześniano produkcję, kupowano nowe maszyny, zatrudniano coraz więcej robotników, para z parowych silników buchała itd. Jednym słowem biznes się kręcił. Pod koniec XIX w. zakłady należały do szóstki największych w branży metalowej na terenie Królestwa Polskiego. W II Rzeczypospolitej znaczną część produkcji stanowiły wyroby dla wojska, głównie amunicja. Fabryka ucierpiała w czasie wojny i powstania, ale po wojnie wznowiła działalność, już znacjonalizowana, pod nazwą Walcownia Metali „Warszawa”. Jako że fabryka znajdowała się niemal w centrum miasta, zaczęto jednak myśleć o przeniesieniu jej w bardziej odpowiednie miejsce, wybudowano nowy zakład na Młocinach, stare budynki wpisano zaś do rejestru zabytków i umieszczono w nich siedziby Muzeum Przemysłu i Muzeum Drukarstwa, a także teatr. Na początku XXI w. fabryka zbankrutowała, a teren przy ul. Żelaznej sprzedano Amerykanom. We wrześniu 2021 w wyremontowanych budynkach otwarto wspomniane centrum biznesowe. Produkcję zastąpiły usługi wszelakie, z tego co zaobserwowałam głównie drogie knajpy (z powodu których zresztą się tam udałam). Ot, historia jakich wiele.
Po całym obiekcie porozstawianych jest sporo starych machin, służących dzisiaj za ozdoby.
Ten napis nie pochodzi z czasów wojny, a z wystawy „Warszawa walczy – 63 dni Powstania Warszawskiego”, zorganizowanej w fabryce w 1982 r.
Spacerniak 